EV BAŞKANLIĞI AİLE HUKUKU'NU İLGİLENDİRDİĞİNDEN DAVANIN AİLE MAHKEMESİNDE AÇILACAĞININ KABULÜ GEREKİR.

T.C.

YARGITAY

3. HUKUK DAİRESİ

E. 2016/4622, K. 2017/13442, T. 5.10.2017

• MÜDÜRLÜK HİZMETİNDEKİ ARACA ZARAR VERENLERİN TESPİTİ İLE ARAÇTAKİ ZARARIN TAZMİNİ DAVASI (Ev Başkanının Sorumluluğu/Kusursuz Sorumluluk/Davacının Zarara Uğramasına Neden Olan Kişilerden Birisinin Velayet Altında Olmasına Rağmen Diğerinin Reşit Olduğu - Reşit Olan Kişi Yönünden Davanın Tefriki)

• ZARAR VEREN REŞİT YÖNÜNDEN DAVANIN TEFRİK EDİLECEĞİ (Reşit Olan İçin Eldeki Tazminat Davasının Asliye Hukuku Mahkemesinde Açılacağı - Ancak Velayet Altında Olan Zarar Veren İçin Aile Mahkemelerinin Görevli Olduğu/Ev Başkanı ile İlgili Konunun Aile Hukuku ile İlgili Olduğunun Gözetilmesi Gereği)

• EV BAŞKANI İLE İLGİLİ HUSUSUN AİLE HUKUKUNU İLGİLENDİRDİĞİ (Davalılardan Birisi İçin Aile Mahkemesi Görevli iken Diğer Reşit Davalı Hakkında Asliye Hukuk Mahkemesinin Görevli Olduğu/Diğer Davalı İçin Davanın Tefrik Edilmesi Gerektiği/Araca Zarar Verilmesi Nedeniyle Tazminat/Ev Başkanı/Velayet)

• DAVALILARDAN BİRİSİNİN VELAYET ALTINDA OLDUĞU (Ev Başkanlığının Aile Hukuku'nu İlgilendirdiğinden Davanın Aile Mahkemesinde Açılacağının Kabulü)

• EV BAŞKANININ KUSURSUZ SORUMLULUĞU (Velayet Altında Bulunan Küçük Hakkındaki Tazminat Davasında Aile Mahkemesinin Görevli Olduğu - Ev Başkanlığının Aile Hukuku ile İlgili Olduğu/Velayet Altındaki İçin Davanın Tefrikine Lüzum Olmadığı/Ancak Diğer Reşit Davalı İçin Tefrik Kararı Gerektiği/Tazminat) 4721/m.369

ÖZET : Dava, dava konusu araca zarar verenlerin tespiti ve araçtaki zararın tazmini talebine ilişkindir.Uyuşmazlık, velayet altındaki küçüğün, üçüncü kişilere zarar vermesi halinde bu zararın tazmini için açılan tazminat davasında hangi mahkemenin görevli olduğu noktasında toplanmaktadır.Ev başkanı özen ve gözetim görevini yerine getirmemesinden dolayı üçüncü kişilerin uğradığı zararı tazminle sorumludur ve bu sorumluluk hukuksal nitelikçe kusursuz sorumluluktur. Dolayısıyla, ev başkanının bu sorumluluktan kurtulabilmesi ancak, alışılmış şekilde durum ve koşulların gerektirdiği dikkatle küçüğü gözetim altında bulundurduğunu veya bu dikkat ve özeni gösterseydi dahi zararın meydana gelmesini engelleyemeyeceğini ispat etmesi ile mümkündür.Ev başkanı ile ilgili ve aile hukukunu ilgilendiren eldeki davanın Aile Mahkemesinde görülmesi gerekir.Ancak diğer davalı yönünden ise; davacının zarara uğramasına yol açan haksız fiilin gerçekleştiği tarihte her ikisinin de reşit olduğu anlaşılmakla, davalılar için açılan davada Asliye Hukuk Mahkemelerinin görevli olmasından bahisle dosyanın tefrik edilerek görevli mahkemeye gönderilmesi gerekir.Mahkemece davalılardan birisi yönünden işin esasına girmelidir diğer davalı yönünden ise şartları bulunmadığından davanın tefrik edilmesi gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki tazminat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın görevsizlik sebebiyle reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

KARAR : Dava; ... Müdürlüğü hizmetlerinde kullanılan ait taşıta zarar verenlerin davalılar olduğunun tespit edildiğini, araçtaki zararın 6.089,00 TL olduğunu belirterek, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla 6.089,00 TL'nin olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Mahkemece, davalılar ... ve ...'ın ... olduğu gerekçesiyle davacının davalılar ... ve ... aleyhine açtığı dava dilekçesinin görevsizlik yönünden reddine, karar kesinleştiğinde ve istem halinde dosyanın Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Uyuşmazlık, velayet altındaki küçüğün, üçüncü kişilere zarar vermesi halinde bu zararın tazmini için açılan tazminat davasında hangi mahkemenin görevli olduğu noktasında toplanmaktadır.

4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu'nun "Sorumluluk" başlığını taşıyan 369. maddesinde aynen; "Ev başkanı, ev halkından olan küçüğün, kısıtlının, akıl hastalığı veya akıl zayıflığı bulunan kişinin verdiği zarardan, alışılmış şekilde durum ve koşulların gerektirdiği dikkatle onu gözetim altında bulundurduğunu veya bu dikkat ve özeni gösterseydi dahi zararın meydana gelmesini engelleyemeyeceğini ispat etmedikçe sorumludur. Ev başkanı, ev halkından akıl hastalığı veya akıl zayıflığı bulunanların kendilerini ya da başkalarını tehlikeye veya zarara düşürmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. Zorunluluk halinde gerekli önlemlerin alınmasını yetkili makamdan ister." hükmünü içermektedir.

Görüldüğü üzere, ev başkanı ev halkından olan küçüğün, kısıtlının, akıl hastalığı veya akıl zayıflığı bulunan kişinin verdiği zarardan, alışılmış şekilde durum ve koşulların gerektirdiği dikkatle onu gözetim altında bulundurduğunu veya bu dikkat ve özeni gösterseydi dahi zararın meydana gelmesini engelleyemeyeceğini ispat etmedikçe sorumludur.

Maddenin açık ifadesinden de anlaşıldığı gibi, üçüncü kişilere verdikleri zararla ev başkanını sorumluluk altına sokanlar; küçük, kısıtlı ve akıl hastalığı veya akıl zayıflığı olan kimselerdir. Eş söyleyişle, ev başkanının MK.369/1'den doğan bu sorumluluğu, her şeyden önce kişi itibariyle sınırlı olup, sadece küçük ve kısıtlıların haksız davranışları ile başkalarına verdikleri zararlardan sorumludur.

Bu nedenledir ki, ev başkanı özen ve gözetim görevini yerine getirmemesinden dolayı üçüncü kişilerin uğradığı zararı tazminle sorumludur ve bu sorumluluk hukuksal nitelikçe kusursuz sorumluluktur. Dolayısıyla, ev başkanının bu sorumluluktan kurtulabilmesi ancak, alışılmış şekilde durum ve koşulların gerektirdiği dikkatle küçüğü gözetim altında bulundurduğunu veya bu dikkat ve özeni gösterseydi dahi zararın meydana gelmesini engelleyemeyeceğini ispat etmesi ile mümkündür.

Tüm bu açıklamalar göstermektedir ki, ev başkanının sorumluluğu yasal dayanağını Türk Medeni Kanunu'nun Aile Hukukunu düzenleyen ikinci kitabında yer alan 369. maddeden almakta; aynı zamanda hukuksal nitelikçe de aile hukuku hükümleriyle sıkı sıkıya bağlantılı bulunmaktadır.

Sorumluluğun kaynağı böylece ortaya konulduktan sonra yargılama yöntemi ve dolayısıyla da göreve dair düzenlemeler irdelenmelidir.

Aile mahkemelerinin kuruluşu, görevi ve yargılama usulleri; 4787 Sayılı “Aile Mahkemesi'nin Kuruluş Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun” ile düzenlenmiş ve Kanunun 1.maddesinde “Amaç ve Kapsam” başlığı altında; “Bu Kanunun amacı, aile mahkemelerinin kuruluş, görev ve yargılama usullerini düzenlemektir. Bu Kanun, aile hukukundan doğan dava ve işleri görmek üzere kurulan aile mahkemelerine dair hükümleri kapsar.” Hükmüne; Yine 4.maddesinde de “Aile Mahkemelerinin Görevleri” başlığı altında Aile mahkemelerinin gördüğü dava işler belirtilmiştir.

Hal böyle olunca; 4721 Sayılı Kanun'un 369. maddesi, Kanunun ikinci kitabının ikinci kısmında yer almakla, bu maddeye dayalı aile hukukundan doğan uyuşmazlıkların çözümü de “Aile Mahkemeleri”nin görev alanına girmektedir.

Davalı ... yönünden; davacının zarara uğramasına yol açan haksız fiilin gerçekleştiği tarihte, davalı ... olmadığı anlaşılmaktadır. Kural olarak her dava açıldığı tarihteki koşullara göre değerlendirilir ise de; haksız fiil sebebiyle verilen zarar olay gününde meydana geldiğinden, hukuki sorunun da olay günündeki koşullara göre çözümlenmesi zorunludur. Haksız fiili gerçekleştiren kişi, davanın açıldığı tarihte ergin olsa bile, bu durum TMK.nun 369. maddesinde düzenlenmiş bulunan ev başkanının sorumluluğunu ortadan kaldırmamaktadır. TMK.nun 369. maddesi, Kanunun İkinci Kitabının İkinci Kısmında yer aldığından, bu maddeye dayalı Aile Hukukundan doğan uyuşmazlıkların çözümü de 4787 Sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanunun 4. maddesi uyarınca, Aile Mahkemelerinin görev alanına girmektedir.

Davalılar ... ve ... yönünden ise; davacının zarara uğramasına yol açan haksız fiilin gerçekleştiği tarihte her ikisinin de reşit olduğu anlaşılmakla, davalılar ... ve ... için açılan davada Asliye Hukuk Mahkemelerinin görevli olmasından bahisle dosyanın tefrik edilerek görevli mahkemeye gönderilmesi gerekmektedir.

Hal böyle olunca; mahkemece, eldeki davada TMK'nun 369. maddesinin uygulanacağı ve uyuşmazlığın çözümünde Aile Mahkemesi'nin görevli olduğu gözetilerek, davalı D. yönünden işin esasına girilerek sonucuna göre karar verilmesi ve davalılar

... yönünden ise dosyanın tefrik edilerek görevli mahkemeye gönderilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, doğru görülmemiş, bu husus bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu sebeplerle yerinde olduğundan kabulüyle hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istenmesi halinde temyiz edene iadesine, 6100 Sayılı HMK'nun geçici madde 3 atfıyla 1086 Sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 05.10.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.